به نقل از «ایرنا»

ضرورت آگاهی کاربران جامعه اطلاعاتی امروز از حقوق شهروندی

تاریخ انتشار: ۶ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۰۵۲۳۰

اهمیت و نقش فضای مجازی و رسانه ها بر کسی پوشیده نیست، اینترنت و فناوری‌های دیجیتال، دیگر به یک مولفۀ مهم و اساسی در زندگی مردم تبدیل شده است. با گذشت زمان، به تعداد افرادی که آنلاین می‌شوند، اضافه می‌شود و همین موضوع، اهمیت داشتن سواد فضای مجازی و نحوه استفاده صحیح از فضای مجازی به عنوان رسانه ای موثر را هم بالا برده برده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حتما شنیده اید فضای مجازی یک تیغ دو لب است، یک لبه آن ارتقای سطح فکر، فرهنگ و دستیابی سریع به اطلاعات و ارتباطات موثر در همه زمینه ها و لبه دیگر این تیغ، آسیب های بی شمار در حوزه های فردی، خانوادگی، اجتماعی، سبک زندگی و فرهنگ عمومی است.

آنچه باعث می‌شود تا با کدام لبه سروکار پیدا کنیم، مربوط به سواد رسانه‌ای و نحوه استفاده تولیدکنندگان و مخاطبین پیام از این فضا است؛ دانش و مهارتی که صاحب نظران علوم ارتباطات آن را ضرورت زیستن در عصر تحول بزرگ فناوری ارتباطات و اطلاعات می دانند.

سوءاستفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی موضوعی است که این روزها برای دغدغه‌مندان حوزه فرهنگ به یک معضل جدی تبدیل شده و اگر فکری برای آن نشود می‌تواند باعث به وجود آمدن پیامدهای منفی بیشتری در آینده شود.

یکی از مواردی که امروز زیاد با آن روبرو هستیم این است که متاسفانه فضای مجازی از اهداف اصلی خود که به نوعی ایجاد ارتباط بین اعضای جامعه است دور و به بستری برای نمایش خشم و بیان هرگونه توهین و ناسزا به اشخاص مبدل گردیده است.

باید بدانیم معاشرت مجازی نیز همانند معاشرت حقیقی آدابی دارد، درست است که در این فضا که گویا ساحت دوم زندگی ماست رو در رو با افراد در ارتباط نیستیم اما باید بسیاری از آداب حقیقی را در این فضا پا بر جا بدانیم.

همه ما به این نکته اذعان داریم که یکی از مسائل کلیدی و حساس برای تمامی افراد یک جامعه آبرو و شرافت اشخاص است. امروز فضای رسانه ای مجازی به سویی رفته است که توهین در فضای مجازی از بارزترین اتفاقات اخیر رسانه و دنیای اینترنت است.

ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که برخوردار از فرهنگی غنی اسلامی است و بر حفظ آبروی افراد و منع از توهین و تهمت بدون مدرک و دلیل تأکید فراوانی شده است. در این باره آیات قرآن، احادیث فراوان و همچنین روایت‌های بیشماری داریم که توجه به آنها می‌تواند باعث شود تا آبروی افراد کمتری در این شبکه‌های اجتماعی به حراج گذاشته شود.

نکته قابل تامل این است که تهدید افراد، توهین و اهانت به اشخاص، ریختن آبرو و هتک حرمت در هر فضایی جرم تلقی و مجازات های متفاوتی هم برای آن در نظر گرفته شده است و طبق قانون اساسی کشور اگر پیگیری شود و شکایت صورت بگیرد، مجازات نیز از سوی دادگاه صادر می‌شود.

به طور مثال توهین کردن و اهانت در رسانه‌های مجازیِ چه خارجی و چه داخلی جرم است و طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی بسته به میزان صدماتی که به آبرو، شهرت یا شخصیت فرد خواهد زد، مشتمل بر حبس از یک تا ۶ ماه و پرداخت جزای نقدی معادل بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال است.

افترا یا تهمت زدن به افراد از دیگر مواردی است که می تواند صدمات زیادی به آبرو، حیثیت وشهرت اشخاص وارد سازد. این را بدانیم که ماده ۶۹۷ قانون مجازات بیان می دارد، هر فردی به هر وسیله ای اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله انتشار مطلبی به دیگری امری را صریحاً نسبت دهد یا آن‌ مطلب را منتشر نماید، طبق قانون آن امر جرم محسوب می‌شود و چنانچه نتواند صحت ادعاهای گفته شده را ثابت نماید، به جزای نقدی محکوم می شود.

در کنار احادیث و روایت احادیث فراوان در خصوص حفظ آبروی افراد قرآن کریم به صراحت بر حفظ آبروی افراد تأکید کرده است و ریختن آبروی مؤمن را گناهی بزرگ می‌شمارد. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «پس کسی را که خداوند مدافع او است چگونه انسان به خود جرئت می‌دهد که پرده‌اش را بدرد و رازش را فاش کند یا عیبش را آشکار سازد یا بی‌دلیل به او تهمت وارد نموده و آبروی او را بریزد و به حیثیتش صدمه برساند..»

با این حال در شبکه‌های اجتماعی گاه اظهارنظرها و مطالبی درباره افراد می‌بینیم که در حال رد و بدل شدن هستند که این اقدام هیچ سنخیتی با آموزه‌‎های دینی و اسلامی ندارد. از آنجا که همه ما در زندگی روزمرۀ خود، در محل کار و یا هر جای دیگر، از فناوری‌های جدید استفاده می‌کنیم، بی شک در معرض آسیب‌های ناشی از عدم عدم شناخت فضای مجازی و دیجیتال قرار داریم.

به همین علت امروزه وقتی از سواد حرف می‌زنیم، باید همه موضوعاتی را که به نوعی به «عرضه، دریافت و فهم اطلاعات» مربوط می‌شوند در نظر بگیریم. اصطلاحاتی مانند سواد اطلاعاتی، سواد دیجیتال، سواد رسانه‌ای، سواد شبکه‌های اجتماعی همگی بر پایه چنین باوری شکل گرفته‌اند.

بی تردید فراگیری این اصول به ما کمک می کند تا به شهروندانی فرهیخته در جامعه اطلاعاتی امروز، که انواع رسانه ها و فضای مجازی، قلب تپنده آن هستند تبدیل شویم.

برچسب‌ها سواد رسانه ای حقوق شهروندی قانون اساسی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سواد رسانه ای حقوق شهروندی قانون اساسی سواد رسانه ای حقوق شهروندی قانون اساسی شبکه های اجتماعی فضای مجازی آبروی افراد رسانه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۰۵۲۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۵ صفحه مجازی به دلیل انتشار محتویات خلاف اخلاق و عفت عمومی مسدود شد

رضا یعقوبی گفت: پیرو گزارش پلیس فتای شهرستان زرند در خصوص انتشار محتوای مجرمانه و تصاویر نامتعارف در فضای مجازی، دستور مسدود سازی ۵ صفحه مجازی صادر ‌و گردانندگان آن ها تحت تعقیب کیفری قرار گرفتند.

وی با اعلام اینکه ایجاد بستری امن و سالم در فضای مجازی از اولویت‌های دستگاه قضایی است، افزود: برابر رصد و پایش فضای مجازی که به طور مستمر از طریق پلیس امنیت اخلاقی شهرستان و دیگر نهادهای امنیتی انجام می شود، با دریافت گزارش فعالیت غیر اخلاقی ۵ صفحه که در شبکه های اجتماعی اقدام به ترویج رفتارهای خلاف اخلاق و عفت عمومی در بین جوانان می کردند، شناسایی شدند و فورا صاحبان این صفحات برای پاسخگویی به دادسرای زرند احضار شدند.

وی ادامه داد: با تشکیل پرونده قضایی و احضار متهمین، ضمن تفهیم اتهام، قرار تامین متناسب برای متهمین صادر و با صدور قرار نظارت قضایی، از فعالیت این صفحات با لحاظ مقررات قانونی جلوگیری به عمل آمده تا روند رسیدگی قانونی به جرائم ارتکابی ادامه یابد‌.

وی با اشاره به اینکه بایستی سلامت ذهن و روح افراد و به ویژه کودکان و نوجوانان به هر طریق ممکن از آلودگی‌های فضای مجازی حفظ شود، به کاربران فضاهای مجازی هشدار داد: فعالیت آن ها در فضای مجازی مورد رصد و ردیابی مستمر واقع شده و با هر عمل غیر اخلاقی و مجرمانه از قبیل انتشار تصاویر مستهجن، مبتذل، توهین و تهدید و قدرت نمایی در فضای مجازی که امنیت روحی، روانی، اخلاقی و جسمانی افراد و جامعه را به خطر بیندازد، برابر قانون برخورد می شود. 

یعقوبی با اشاره به ماده ۷۴۲ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی افزود: دستگاه قضایی به هیچ وجه اجازه نخواهد داد تا عده‌ای اندک فضای مجازی را بستری برای فروپاشی بنیان خانواده‌ها و ترویج انحرافات اخلاقی و آلودگی اذهان قرار دهند و به طور قطع قضات محاکم قضایی زرند نیز آرای بازدارنده ای برای مجازات این افراد صادر خواهند کرد.

باشگاه خبرنگاران جوان کرمان کرمان